Crohn hastalığı, sindirim sisteminin kronik iltihabi bir hastalığıdır. Ağızdan makata kadar sindirim sisteminin herhangi bir bölümünde yer alabilmekle beraber sıklıkla ince bağırsakların son kısmında ya da kalın bağırsakta görülmektedir. Crohn hastalığı yaşam boyunca değişik zamanlarda ve defalarca tekrarlayabilen ataklarla seyreden bir hastalıktır. Hastalığın uykuda kaldığı ve bulguları olmadığı dönem anlamına gelen remisyon dönemleri hastadan hastaya değişmekle beraber bu süre yıllar sürebilmektedir. Hastalığın ne zaman ve ne kadar süre ile remisyona gireceği, hastalığı yeniden neyin tetiklediği ve remisyon dönemini sonlandırdığı bilinmemektedir.
CROHN HASTALIĞININ BULGULARI NELERDİR?
Crohn hastalığı sindirim sisteminin herhangi bir bölümünü tutabileceği için bulgular da hastadan hastaya değişmektedir. En sık görülen bulgular kramp şeklinde olan karın ağrısı atakları, ateş, ishal, yemeklerden sonra karın şişkinliği ve kilo kaybıdır. Bütün hastalarda bu bulgular görülmeyebilir, hastalarda bu bulguların hiçbiri olmayabilir. Diğer görülen bulgular makat ağrısı ve akıntı, perianal apse, cilt lezyonları ve eklem ağrılarıdır.
KİMLERDE GÖRÜLÜR?
Hastalık tüm yaşlarda görülebilmekle beraber, en sık 16-40 yaşları arasında görülmektedir. Crohn hastalığı daha çok kuzey ülkelerinde görülmektedir. Kadınlarda ve erkeklerde eşit oranda görülmektedir. Birinci derece akrabalarında inflamatuar bağırsak hastalığı olmasıyla crohn hastalığının görülmesi arasında ilişki vardır. İnflamatuar bağırsak hastalıkları ülseratif kolit ve Crohn hastalığını içeren br dizi hastalıklar grubudur.
CROHN HASTALIĞI NEDEN MEYDANA GELİR?
Kesin sebebi bilinmemektedir. Bağışıklık sistemi ve / veya bakteriyel enfeksiyonlar suçlanmaktadır. Crohn hastalığı nesilden nesile aktarılmaz fakat az da olsa genetik geçil görülebilmektedir.
TANI NASIL KONULUR?
Kontraslı madde içimi sonrası seri çekimlerle ince bağırsakların incelendiği pasaj grafisinde, bilgisayarlı karın tomografisinde Crohn hastalığına özgü bulgular görülerek tanı konulabilir. Ayrıca şüphelenilen hastada kolonoskopik inceleme ile kalın bağırsak ile ince bağırsağın birleşim noktasından geçilerek ince bağırsağın son kısımlarının incelenmesi ve biyopsi alınmasıyla da Crohn hastalığı tanısı konulmaktadır.
CROHN HASTALIĞI NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Crohn hastalığın esas tedavisi ilaçla tedavidir. Crohn hastalığının tam tedavisi yoktur. İlaçla tedavide amaç hastalığın alevlenmesini engellemektir, bulguların ortaya çıkmasını baskılamaktır. Sıklıkla kullanılan ilaçlar kortikosteroidler ve anti-inflamatuar ( iltihabı baskılayıcı ) ilaçlardır. Diğer ilaç seçenekleri bağışıklık sistemini baskılayıcılar ( azotiyopurin vb ). Metronidazol, immun sistem üzerine etkileri de olan bir antibiyotik olarak sıklıkla kullanılmaktadır. Cerrahi hastalığa özgü bulgular meydana geldiğinde bu durumları düzeltmek amacıyla uygulanmaktadır. Bağırsak delinmesi, hastalığın bağırsak duvarındaki tutulumuna bağlı bağırsak tıkanması, şiddetli kanama saptandığında acil ameliyat yapılması gerekmektedir. Acil olmamakla beraber, karın içi apse gelişmesi, fistül gelişimi ( makatta veya karın içerisinde bağırsakların kendi aralarında ve diğer karın içi organlarla normal dışı yolların gelişmesi veya cilde açılması) ameliyat ile düzeltilmesi gereken durumlardır. Crohn hastalığında uygulanan tedavi hastalığı iyileştirmek için değil, hastalığa bağlı çıkan, ilaçla düzeltilmesi mümkün olmayan durumların düzeltilmesi içindir. Cerrahi müdehalenin zamanı ve uygulanacak cerrahinin tipi kolorektal cerrahlar ve gastroenterologların ortak kararı ile belirlenmektedir.
KİMLERE CERRAHİ UYGULANMAMALIDIR?
İlaçla tedavi sayesinde cerrahi gerektirebilecek hasta grubunda %75 ‘lik bir azalma görülmektedir. Crohn hastalığı için uygulanacak cerrahi tedavi ciddi ve komplikasyonlara açıktır. Cerrahi hastalığı tedavi edici değildir. Tekrardan ameliyatlar gerekmektedir. Her atakta hastalıklı ince bağırsak segmentleri çıkarılırsa geride kalan ince bağırsak uzunluğu vücut için yetersiz kalabilir. Bu duruma kısa bağırsak sendromu denilmektedir. Atakların baskılanmasında tercih edilen ilaçla tedavidir. Cerrahi son seçenektir. Mümkün olduğunca ameliyattan kaçınılmaktadır. Crohn hastalığında uygulanan cerrahi tedavi hastalıklı bağırsak segmentlerinin çıkarılması esasına dayanır. Çıkarılan bağırsak segmenti mümkün olduğunca kısa tutulmaya çalışarak bağırsak uzunluğu korunması amaçlanır. Uygulanan cerrahi uzun süre ortaya çıkan bulguları baskılayabilir, ilaç kullanımını azaltabilir. Crohn hastalığı için cerrahi bu alanda uzmanlaşmış cerrahlarca yapılmalıdır.
