REKTUM KANSERİ NEDİR?
Rektum, kalın bağırsağın son kısmına verdiğimiz isimdir. Burası, dışkılamadan sorumlu olduğumuz kasların hemen üzerinde yer alan 15 santimlik bölümdür. Biz bunu aşağıdan 5, orta 5 ve yukarda 5 olarak üçe ayırıyoruz. Orta ve aşağıdaki kısımdaki hastalıklar için özel bir tedavi şeklimiz var.
REKTUM KANSERİ
Rektum kanseri (kalın bağırsaktan sonra gelen kısım) Birleşik Devletler’de en sık görülen ikinci kanserdir. Yılda 140.000 yeni vaka ile karşılaşırken, yılda ortalama 60.000 kişi kolon ve rektum kanserleri sebebi ile ölmektedir. Erken evrede yakalanan kolon ve rektum kanserleri yüksek başarı ile tedavi edilebilmektedir.
KİMLER RİSK ALTINDADIR?
Rektum kanseri her yaşta gelişebilmekle beraber, büyük çoğunlukla 40 yaş üzerinde görülmektedir. Rektum kanseri görülme riski her on yılda iki katına çıkmaktadır. Yaş dışında ailede kolon ve rektum kanseri veya kolon ve rektum polibi tanısı olan akrabaların bulunması, hastalığın görülme riskini arttırmaktadır. Bilinen ülseratif kolit, ya da tedavi edilmiş kolon ve rektum poliplerinin bulunması, meme ve rahim gibi başka organlarda kanser görülmüş olması da yine kolon ve rektum kanserleri görülme riskini arttırmaktadır.
REKTUM KANSERİ NASIL BAŞLAR?
Rektum kanserleri küçük, iyi huylu polipler şeklinde başlar. Bazı genetik ve çevresel faktörlerle kanserleşme eğilimi gösteren polip, büyüyerek ve bağırsak duvarını işgal ederek kanser halini alabilir. Bu iyi huylu poliplerin kolonoskopi ile çıkarılması, hastalığın meydana gelmesini engellemektedir.
REKTUM KANSERİ BULGULARI NELERDİR?
En sık görülen bulgular, kanlı dışkılama, bağırsak alışkanlıklarında değişikliktir. Özellikle kabızlık ve ya daire şeklinde meydana gelen değişiklikler başka hastalıklar sebebi ile de olabileceği için dikkatli bir inceleme gerektirmektedir. Kronik karın ağrısı ve kilo kaybı genellikle kolon ve rektum kanserlerine eşlik eden bulgulardır. Ne yazık ki birçok erken kanserde veya polipte bu bulgular görülmeyebilir. 50 yaş üzerinde rutin tarama programlar, bulgu vermeyen hastalığın erken saptanmasında hayati önem taşımaktadır. Parmakla anala kanalın ve distal rektumun incelenmesi anlamına gelen rektal tuşe, dışkıda gizli kan testi, rektosigmoidoskopi ve kolonoskopi ile radyolojik tetkikler tarama amacıyla yararlanılan tetkiklerdir. Eğer birinci derecede akrabalarınızda kolon ve rektum kanseri öyküsü varsa tarama programına 40 yaşından itibaren başlamalısınız.
REKTUM KANSERİ EVRELERİ NELERDİR?
Evre I hastalık: Kanser, barsak duvarını invaze etmiş ama tüm barsak katlarına ulaşmamıştır.
Evre II hastalık: Kanser, tüm barsak katlarını invaze etmiştir.
Evre III hastalık: Kanser, bölgesel lenf bezlerine yayılmıştır.
Evre IV hastalık: Kanser, kalın barsaktan karaciğer, karın zarı, akciğer gibi uzak organlara yayılmıştır.
REKTUM KANSERİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Rektum kanserlerinin asıl tedavisi cerrahidir. Uygulanan cerrahi ile vücuttan tümörlü dokulardan uzaklaştırılarak, hastalık temizlenebilir. Özellikle rektum kanserlerinde uygulanan cerrahinin etkisini arttırmak amacıyla ameliyat öncesi radyoterapi (ışın tedavisi) ve kemoterapi (ilaç tedavisi) uygulanmaktadır. Cerrahi sonrası kanserin patolojik inceleme sonucu saptanan evresine göre de ameliyat sonrası ek olarak onkolojik tedavi verilebilmektedir. Erken evrede yakalanan ve iyi bir cerrahi uygulanan olguda, hastalıktan tam olarak kurtulma şansı %80-90 ‘dır. Günümüzdeki modern cerrahi teknikleri ile beraber hastaların %5’inden azından bağırsak kalıcı olarak torbaya alınmaktadır.
REKTUM KANSERİ AMELİYATSIZ TEDAVİ
Rektum Kanseri, ilk bulguları PET, MR gibi tarama yöntemleri ile yapılıyor. Bu noktada moleküler sup tipi yani genlerin rolü büyük önem kazanıyor. Ameliyatsız tedavi, Rektum kanserinin 1. ve 4. evresinde uygulanmaz. Çünkü evre 1’de tedavi kemo-radyoterapi gerektirmiyor. Bunların çoğunda makat koruyucu ameliyat mümkün. 4. evrede de hastalık metastaz yapmış yani başka organlara sıçramıştır; geç kalındığı için yine ameliyatsız tedavi kullanılmaz. Ama 2. ve 3. evredeki hastaların bir kısmında bu yöntem mümkün. Cerrahiden tamamen kaçınılan bu tedavinin, hastalar için çok büyük avantajları bulunmaktadır. Ameliyatsız rektum kanseri tedavisi sayesinde kalıcı veya geçici kolostomiden kaçınılmış oluyor. Ayrıca hastaların bağırsak, mesane ve cinsel fonksiyonları mükemmel biçimde devam ediyor.
